Nieśmiertelność po raz trzeci

Najbardziej przeżywam nie swoje narodziny, tylko narodziny moich dzieci. Fajnie jest obchodzić swoje urodziny. Choć z wiekiem przygniata coraz większa refleksja o nieubłaganym końcu… Ale w dniu urodzin każdego z moich dzieciaków po prostu czuję jakąś super moc. I jest to dla mnie zawsze duże święto.

Zyskać nieśmiertelność

To uczucie zresztą towarzyszy mi przez trzy następujące po sobie miesiące w roku: w lutym, marcu i kwietniu. Cała trójka moich dzieci urodziła się właśnie w tych zimowych i wiosennych miesiącach. Dlaczego tak jest? Z poczuciem tej super mocy? Wiele o tym myślałem i sądzę, że dzięki wychowywaniu dzieci człowiek zyskuje nieśmiertelność. A z każdym kolejnym dzieckiem, które przychodzi na świat – zyskuje się tę nieśmiertelność po raz drugi, trzeci. A czasem czwarty i kolejny. Niczym w grze komputerowej, ale jednak naprawdę. Dziś moje najmłodsze dziecko i jednocześnie najmłodszy synAleksander – skończył 10 lat. W zakamarkach dysku twardego odnalazłem zapis z 13 października 2010, kiedy poznałem płeć swojego najmłodszego dziecka.

Z zapisków rodzinnych

„Dziś dowiedziałem, że moim trzecim dzieckiem będzie chłopiec. Kiedy ma się już córkę i syna, zatem w rodzinie jest równowaga płci (2/2) – w takim momencie oczekiwanie na tę wiadomość jest ubarwione dodatkową ciekawością, jak będzie wyglądał dalej – nie chcę powiedzieć „układ sił”, bo rodzina to nie walka, ale: związek. Kogo będzie więcej, a zatem która większa grupa będzie opiekować się mniejszą, co jest chyba zjawiskiem naturalnym, wręcz biologicznym. Dlatego tak cieszę się, że to chłopiec. W trzech facetów na pewno damy radę wspierać nasze dwie kobiety: moją żonę i córkę. Od trzech facetów dostaną więcej miłości, szacunku, ciepła. Ale patrząc też i z drugiej strony – będzie sześć rąk do pracy, sześć nóg do poszukiwań, sześć oczu do ogarnięcia tego wszystkiego, co zapewne przed nami: czyli wspólnego życia. Mam nadzieję – jak najdłuższego. Trójka dzieci to niebywałe wyzwanie – i teraz – pomimo życia „w czwórkę” nie potrafię sobie jeszcze przedstawić jak będzie wyglądał podział prac między mną a żoną, ponieważ dotychczas rozkład prac czy obowiązków – np. usypianie dziecka – mogło rozłożyć się równomiernie: moja żona usypia syna, ja usypiam córkę. A od lutego? To właśnie nieparzystość stanowi to niebywałe wyzwanie. Ale trzy to moja szczęśliwa liczba, „Bóg kocha trójcę”, a ponadto nasza córka stanowi jakby część wspólną: jest najstarsza spośród rodzeństwa i już udowodniła, że potrafi nam pomagać. I najwięcej radości dziś mnie właśnie przysporzyła nie sama wiadomość o płci trzeciego dziecka, tylko jej radość, że będzie miała drugiego brata.”

Rewolucja ma sto lat

5 miesięcy później był już nami na świecie. Dołączył do dwójki rodzeństwa, przyczyniając się do małej rewolucji w moim życiu. Dziś życzę mu, aby do 10 dołożył jeszcze jedno „0”. I żył w zdrowiu i szczęściu jak najdłużej – minimum 100 lat.
Post Scriptum: mój brat, Mateusz, dokładnie dziś poznał płeć swojego pierwszego dziecka. Będzie miał córkę. Ja też tak zaczynałem. I życzę mu, aby stał się dzięki niej nieśmiertelny!

Arkadiusz i Aleksander Jadczak 11.02.2011

Powrót do czwartej klasy

Mówi się, że człowiek uczy się całe życie… Gdy jest się ojcem – wraca się nawet do szkolnej ławy… Czas zatem przypomnieć sobie podstawowe informacje. I nauczyć dziecko … jak się uczyć. Poniżej siedem prostych rad taty, który nie jest nauczycielem.

Prawdziwe prace domowe

Wraz z pójściem mojego syna Antoniego do czwartej klasy spodziewałem się, że przybędzie mu obowiązków. Mnie także. Prawdziwe prace domowe, zapowiedziane sprawdziany i klasówki oraz niezapowiedziane kartkówki – to wszystko dzieje się „tu i teraz”. Niestety tuż po nauczaniu początkowym dziecko idące do czwartej klasy z rozpędu nie wie jak się uczyć… I chyba w szkole w ogóle tego nie można się nauczyć. Jak sobie zatem radzić?

Zacznij od podręczników

1. Na początek warto przejrzeć podręczniki i zeszyty ćwiczeń. Bardzo dużo się zmieniło! To już nie są nudne, zapisane od góry do dołu tekstem, encyklopedyczne artykuły i mądrości, jak niestety zdarzało się 25-30 lat temu. Informacji jest dużo. Zarówno tekstu, fotografii, diagramów i infografiki. Na tyle dużo, że dziecko może się pogubić. W dodatku nie wiadomo co z tego zostało omówione podczas lekcji… Dlatego od razu warto pogadać z dzieckiem, sprawdzić wyrywkowo czy była o tym mowa w szkole. 

Warto rysować

2. Uważam, że tłumacząc jakiś temat warto rysować to dziecku po swojemu, pokazując alternatywny sposób … tłumaczenia. Niestety albo niektóre ilustracje są zbytnim uproszczeniem albo wręcz przeciwnie – są skomplikowane jak schematy w podręcznikach akademickich. Ważne, by dziecko w tym uczestniczyło, patrzyło, zadawało pytania. To nic, że rysunek wyjdzie pokracznie albo nie będzie do końca tak profesjonalny jak w książce. Ważne, że omówiliśmy temat.

Stany skupienia wody - przykładowy szkic
Stany skupienia wody – przykładowy szkic

Lekcje w terenie

3. Wierzę w empirię. Staram się każdą rzecz, o której opowiadam synowi, tłumacząć jakieś zjawisko – popierać doświadczeniem. Wystarczy kuchnia, balkon, krótki spacer. Świetnie do tego nadaje się także jazda samochodem. Każda okazja i okoliczności, szczególnie gdy dużo się wokół nas dzieje – są dobre do nawiązania do ostatnio omawianego tematu. Obserwacja, nawiązanie do teorii, analiza jak coś się zachowuje lub działa – to wszystko niezastąpiona „lekcja w terenie”. Niezastąpiona, bo nie zastąpi jej żadna lekcja w szkolnej sali.

Nauka notowania

4. Naucz dziecko notować. Wytłumacz czym jest mapa myślowa (mind map). Najpierw opowiadaj i tłumacz w ustrukturyzowany sposób. A potem pozwól dziecku notować, rysować po swojemu. Gdy już powstanie notatka – poproś, by teraz dziecko Ci opowiedziało o tym, wytłumaczyło to, co właśnie zrozumiało, co zanotowało. To nic, że na początku notatki i rysunki będą trochę koślawe. Mają pomóc Twojemu dziecku, mają wyrobić nawyk notowania najważniejszych informacji, zapisać tok myślenia, itd.

Pory roku - przykładowa notatka
 Pory roku – najważniejsze informacje – przykładowa notatka

Dwujęzyczność

5. Można połączyć przyjemne z pożytecznym. Ja stosuję technikę dwujęzyczną. Kiedy czegoś się uczymy z synem – pytam go wyrywkowo o niektóre pojęcia, aby sprawdzić czy je zapamiętał. A kiedy je przywołuje – pytam czy wie jak nazywają się po angielsku. W ten sposób można upiec dwie pieczenie – powtórkę jakiegoś materiału i sprawdzenie zasobu słownictwa w obcym języku.

Nauka etapami

6. Warto robić przerwy, rozbijać to na etapy, szczególnie gdy powtarza się jakiś materiał z podręcznika, cały blok wiedzy. Mój syn akurat bardzo się niecierpliwi, potrafi skupić uwagę maksymalnie godzinę. Później po prostu taka nauka jest nieefektywna. Dlatego stosujemy technikę przerw, w których on może robić coś wedle swojego uznania. A później po godzinie, czasem dwóch wracamy do dalszej pracy. Właśnie wtedy notatki się nieocenione. Zamiast znów wertować podręcznik lub zeszyt ćwiczeń można zajrzeć szybko do notatek i rysunków. W dodatku można je kazać dziecku zachować, wyciągnąć w „sądny dzień” czyli przed klasówką i szybko przypomnieć sobie najważniejsze rzeczy.

Remanent piórnika

7. Ostatnia rzecz nie jest związana z nauką bezpośrednio. Jednak też powinna wejść dziecku w nawyk. Przy okazji takich rodzinnych korepetycji, powtórzeń czy wspólnej nauki można, a nawet trzeba zrobić „Remanent piórnika”. Dziecko nie ma na to czasu w tygodniu nauki. Podczas wspólnych „sesji” z dzieckiem warto zwrócić mu uwagę, że kredki wymagają zatemperowania, gumka już ledwo zipie, więc trzeba ją wymienić, a linijka jest brudna od mazaków i warto ją wyczyścić.

Życzę powodzenia i wytrwałości wszystkim tatom! Nie ma się co złościć na szkołę i nauczycieli. Czas wziąć się do roboty i przypomnieć sobie np. jak działa termometr cieczowy. Dlaczego? Bo zaraz się okaże, że musimy to wytłumaczyć naszemu dziecku.

Góry piachu

Góry piachu… Co może być ciekawszego dla siedmio- i dziewięciolatka od pojawiających się nagle w okolicy wielkich gór piachu?

Nowa atrakcja w okolicy

Już za rok będzie tu stał blok mieszkalny. A póki co niespodziewanie pojawiła się nowa atrakcja. I ręka do góry kto z Was jako dziecko nie wchodził na teren budowy, aby wspiąć się na górę piachu? Kto nie chciał zbiec z niej, albo po prostu zeskoczyć, aby po chwili wytarzać się szorstkim piachu?

Aleksander i Antoni
Kiedy powstają nowe osiedla powstają nowe place zabaw 😉

Zabawa w …

Moi synowie wybrali wczoraj najprostsze rozwiązanie. Była więc zabawa w szkolenie, wojsko i w rezultacie w wojnę. A po powrocie do domu wielkie czyszczenie butów… Wiadomo, zabawa nie jest po to aby coś powstało. Z założenia jest bezproduktywna. Ale musi mieć określone zasady i dobrze je określić na samym początku. Pamiętam jak mój kolega z podstawówki doznał poważnego uszkodzenia głowy, ponieważ zamiast miękkiej gliny, ktoś rzucił w niego kamieniem…

Aleksander
Co może być fajniejszego od zdobycia góry?

Coś z niczego

Owszem o zabawie powinno się myśleć jak o zadaniu wychowawczym. I wiadomo, że najlepszą zabawę można stworzyć „z niczego”. Zatem po pierwszych harcach na górach piachu postanowiłem dziś, że na następny weekend przygotuję bardziej wychowawczą zabawę. Planuję dobrze się przygotować, opracować jakieś zadanie i wymyślić do niego historię. A następnie zabrać na góry piachu także kolegów moich synów. Góry piachu wkrótce znikną i szybko nie pojawi się taka druga okazja…

Wolność i dyscyplina

14 kwietnia 2018 roku odbyła się w Łodzi wiosenna edycja Forum Tato.Net pod hasłem „Wolność i dyscyplina”. To był bardzo inspirujący dzień spędzony w towarzystwie innych ojców. Żałuję tylko, że przyłączyłem się do tej inicjatywy dopiero teraz…

Święto ojców

Zaczęło się jak w amerykańskim filmie. Światła, głośna muzyka, oklaski i wejście na scenę niczym na gali Oscarów. Najpierw wszystkich ojców przywitał konferansjer sypiący dowcipami jak z rękawa – Dariusz Kamys. A potem do akcji wkroczył główny organizator – Dariusz Cupiał. Ciekawe były zarówno prelekcje odbywające się w auli Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego jak i warsztaty w małych grupach. Niestety z dostępnych 20 grup tematycznych (przedpołudniowych i popołudniowych) można było wybrać tylko dwa tematy… Czułem więc niedosyt. Gdyby jednak chcieć wziąć udział we wszystkich zajęciach – potrzebne byłyby prawdopodobnie 3 dni… Zamiast streszczać co działo się na każdym z wykładów-prelekcji czy podczas wybranych przeze mnie dwóch warsztatów – postanowiłem opowiedzieć krótko jakie było w ich trakcie najważniejsze przesłanie dla ojców.

Co jest a co nie jest wolnością?

Jezuita O. Józef Augustyn w trakcie prelekcji „Co jest a co nie jest wolnością? Co jest a co nie jest dyscypliną” podkreślał, że ojciec nie jest tym, kto daje wolność: żonie, dzieciom. Nie jest też, jak zwykło się mówić: „głową rodziny”. Istotą małżeństwa jest bowiem partnerstwo. Wolność, która jest zadaniem – ujawnia się w relacji do drugiego człowieka”.

Miłość i szacunek

Niezwykle ciekawą perspektywę na konflikty rodzinne pomiędzy mężczyzną a kobietą zarysował gość specjalny dr Emerson Eggerichs ze Stanów Zjednoczonych, autor książki „Miłość i szacunek”. Prelekcja pt. „Jak odkryć wolność w małżeństwie” była dość zabawną opowieścią o parze i pewnym eksperymencie naukowym, który wykazał czego tak naprawdę w związku potrzeba jemu, a czego jej. Otóż okazuje się, że podczas konfliktów w związku kobiety czują się niekochane, a mężczyźni nieszanowani. I co ciekawe: żadna ze stron nie ma racji oraz jednocześnie się nie myli… Kobieta musi czuć się kochana, a mężczyzna szanowany. Gdy w związku nie ma miłości – ona reaguje bez szacunku. Natomiast nie będąc szanowany – on reaguje bez miłości. Jak zatem wybrnąć z tej sytuacji podczas napięć i konfliktów z żoną lub partnerką? Należy powoływać się na kodeks honorowy. I na poczucie bycia nieszanowanym przy jednoczesnym zrozumieniu żony, partnerki jako drugiej strony. Mamy inne chromosomy, różnimy się fizjologicznie. Ale musimy się kochać i szanować jednocześnie. „Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swoją żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem” (Księga Rodzaju, 2,24, Biblia Tysiąclecia, 2003).

Na scenie (po prawej) dr Emerson Eggerichs

Wyzwania dla wolności

O wyzwaniach dla wolności w nowym, cyfrowym świecie opowiadał specjalista od bezpieczeństwa systemów informatycznych Artur Józefiak. Było głównie o zagrożeniach, jakie niesie korzystanie z Internetu i urządzeń mobilnych oraz o tym, jak chronić przed nimi nasze dzieci. Oprócz dręczenia, zagrożenia podszywaniem się, degradacją relacji społecznych – naszym dzieciom jako obserwatorom zagraża degradacja motywacji do działania („jestem obserwatorem”). Ucierpieć może także ich zdrowie. Nieprzypadkowo podwórka są puste… Zbyt intensywne korzystanie z Internetu / smartfona – w szczególności z mediów społecznościowych – może przyczynić się także do malejącego poczucia własnej wartości – „wszystkim dookoła się udaje, problemy mam tylko ja…”. Jak zatem się bronić? Przede wszystkim ograniczać dostęp do Internetu do 12 roku życia. Zastępować komputer, smartfon czymś  atrakcyjnym (wycieczka, koncert). Warto monitorować czas spędzany w Internecie przez nasze dzieci, kontrolować dostęp do komputera, aplikować młodym ludziom i sobie przy okazji „cyfrową dietę”. Jak to robić? Choćby składując urządzenia mobilne w jednym, ustalonym miejscu w mieszkaniu. I przede wszystkim należy przekazywać dzieciom mądrość. I wyjaśniać co jest ważne (wartości i priorytety). A jeśli chodzi o sam Internet – warto uczyć dzieci wykorzystywać mądrze zasoby globalnej sieci.

Ćwiczenia dla zapracowanych ojców

Po równie ciekawym panelu dyskusyjnym zatytułowanym „Jak być wolnym w świecie milionów możliwości?” przyszedł czas na warsztaty. Nieprzypadkowo wybrałem „Wolność i dyscyplina – sposoby na work-life balance mocno zapracowanego ojca”. Te zajęcia były poprowadzone przez Zbigniewa Korbę. Po krótkim ćwiczeniu w podgrupach skupiliśmy się na analizie najlepszych sposobów na ponowne zbliżenie się zapracowanego ojca do rodziny. Na pewno warto ustalić i spisać priorytety oraz cele osobiste, a następnie czytać je raz w tygodniu. Ważne są wspólne posiłki, rozmowa z każdym dzieckiem prowadzona raz dziennie. Z każdym dzieckiem musi nas coś łączyć, jakaś pasja, rytuał, czynność i warto to wykorzystywać. Musimy mieć nawyki, np. zagadywać „Co słychać w szkole?”. Trzeba pamiętać, że najważniejsza kariera w życiu mężczyzny to rodzina. Ale nie o pamięć tylko chodzi. Rodzina musi naprawdę poczuć, że jest priorytetem, a priorytet to jest przecież to, o co walczymy. Ojciec jest funkcją dożywotnią, nie można z niej zrezygnować. Czasem wystarczy, że ojciec jest w domu, wystarczy jego obecność. A do domu należy wracać z pozytywną energią (tzw. „wejście smoka” ;-)). Nie ma bowiem nic gorszego niż sfrustrowany ojciec.  Jak w całym życiu – w życiu ojca należy szukać pozytywów. Jest przecież wiele powodów, aby się cieszyć.

Samowychowanie

W tym kontekście pracy nad samym sobą ciekawy był kolejny wykład prof. Stanisława Sławińskiego „Samowychowanie czym jest a czym nie jest?”. Po osiągnięciu dorosłości także potrzebne jest ukierunkowanie. Ale tym razem trzeba samemu kierować swoim rozwojem. W miejsce wychowania wchodzi samowychowanieSamowychowanie trzeba rozumieć w dwóch wymiarach: jako kształtowanie siebie jako pracownika lub pracodawcę oraz jako kształtowanie siebie jako męża i ojca. W tym sensie ojcostwo oznacza rośnięcie razem ze swoim dzieckiem. Pierwszym elementem samowychowania jest poznanie siebie, które jest procesem. „Zastanów się po co to robisz” – to pytanie należy sobie zadawać od dziecka do śmierci. Warto odkryć swoje zadania życiowe i zaakceptować siebie (w prawdzie). „Jestem jaki jestem w swoich możliwościach i ograniczeniach”. Samowychowanie to uczenie się mądrości życiowej, rozwijanie talentów. Po to, aby wzbogacić wspólnotę. Rozwijanie talentów bowiem to obowiązek, służba wobec innych. I jeszcze jedno: zmaganie się z własnymi słabościami. Podsumowując: samowychowanie to ciągłe i konsekwentne podążanie do dojrzałości.

Zasady rodziny

Piotr Czekierda wygłosił ciekawą prelekcję pt. „Jak być katalizatorem wolności?” Zamiast metody wskazywania dzieciom plusów i minusów (zysków i strat) danego zachowania, postawy, działania – prelegent zaproponował tzw. „metodę kryteriów”. Jest to budowanie trwałych kryteriów (zasad) rodziny. Na przykład ustalamy, że nie spędzamy nocy poza domem (a więc w konsekwencji nie pozwalamy nastoletnim dzieciom iść na imprezę z noclegiem). Inny przykład: ustalamy i tworzymy w domu strefę bez zasięgu / urządzeń mobilnych, albo planujemy, że każde z dzieci podczas wakacji spędza minimum dwa tygodnie na nauce (np. kurs). Skąd brać kryteria? Są to z założenia dobra niewidzialne – związane z sensem życia. Inspiracje można czerpać choćby z książek przepełnionych humanizmem. Do bardzo ciekawych wniosków prowadziła też prelekcja „Aspiracje ojca a wolność dzieci” autorstwa Pawła Wolińskiego. Otóż trzeba pamiętać, że aspiracje zawodowe rodziców mogą być w konflikcie z aspiracjami dzieci i wtedy są przeszkodą w relacji rodzicdziecko. Nie można projektować dziecku świata, np. narzucić, że tuż po studiach i rozpoczęciu pierwszej pracy ma wziąć kredyt na mieszkanie. Nie zdolność kredytowa, a inne zdolności są ważne w życiu: zdolność do miłości i zdolność do pracy.

Tworzenie i opowiadanie historii

Wybrałem się także na warsztaty „Storytelling dla ojców” prowadzone przez Krzysztofa Filarskiego, autora książki „Storytelling inspiracyjny”.  Była to naprawdę solidna dawka umiejętności budowania opowieści dla dzieci. Przekazano ją w tempie ekspresowym i na potrzeby ekspresowego opowiadania. Każda doba ma 24 godziny czyli 1440 minut. Otóż wystarczy przeznaczyć 0,2% doby czyli 3 minuty na wieczorną opowieść dla dziecka, aby był to tzw. czas najwyższej jakości (quality time). Jest to czas, który autentycznie spędza się z dzieckiem. Dlaczego poświęcić ten czas właśnie na opowieści? Od zarania dziejów to historie były nośnikiem wychowania. Generałowieojcowie, przywódcy wioskowi, starszyzna, podróżnicy, politycy i w końcu ojcowie opowiadali historie. Zatem opowiadajmy dzieciom historie! Historie należy wymyślać od zera, muszą być adekwatne do sytuacji bieżącej i problemów czy trosk dziecka. Na początek trzeba się zastanowić jakie historie kryją się w naszych rodzinach? A następnie zbudować  prostą, wartościową, pouczającą opowieść według pewnego schematu. Jakiego? Nasza opowieść musi zawierać 3 składniki: 1) bohatera (ktoś, kogo znamy: członek rodziny, znajomy, znana postać, etc.) i frapujący początek (hak narracyjny, ciekawe zdanie), 2) tajemnicę, dramat, wyzwanie (przeciwność), 3) przesłanie (morał, puentę, wniosek). Należy pamiętać, że to, o czym opowiadamy musi się dziać w konkretnym miejscu, świecie.

Każda opowieść się kończy – także ta relacja z Forum Tato.Net.

Z niecierpliwością czekam na kolejne Forum – edycję jesienną, która odbędzie się 17 listopada 2018 roku w Warszawie. Do zobaczenia – przyjedźcie koniecznie!